Mae coetiroedd a choedwigoedd yn gwella ac yn cynnal ein bywydau. Mae coed yn amsugno ac yn storio carbon deuocsid, yn darparu pren, yn cymedroli’r hinsawdd, yn helpu i reoleiddio ein cyflenwad o ddŵr ffres, yn atal erydiad a llifogydd, yn darparu ystod eang o gynefinoedd i bobl a bywyd gwyllt, ac yn dod â chryn bleser a lles i filiynau.
Mae coedwigaeth a phren hefyd yn chwarae rhan bwysig wrth ddatblygu economi carbon isel: mae plannu coed newydd yn gwrthbwyso allyriadau ac yn helpu i gloi carbon wrth adeiladu. Mae gan bob cenedl ei tharged a’i strategaeth plannu coed i helpu i gyrraedd ei nodau sero net.
Tueddir i rannu gyrfaoedd yn ddau brif faes. Coedwigaeth yw gwyddor ac arfer plannu, rheoli a chynaeafu coedwigoedd ar gyfer coed a phren, tra bod coedyddiaeth yn cynnwys meithrin a rheoli coed mewn amgylcheddau trefol, fel parciau, mannau cymunedol ac eiddo preifat. Er bod rhywfaint o orgyffwrdd o ran sgiliau, mae coedwigwyr yn tueddu i reoli coedwigoedd a phren ar raddfa fwy tra bod trinwyr coed yn gofalu am goed mewn mannau gwyrdd llai o faint. Mae'r ddau opsiwn yn cynnig cyfleoedd gyrfa amrywiol, heriol
Amcangyfrifir bod arwynebedd coetir y Deyrnas Unedig yn 3.2 miliwn hectar
Mae gan y DU darged plannu coed o 30,000 hectar y flwyddyn erbyn 2024 - sy'n cyfateb i 90 miliwn o goed o leiaf
Ymwelodd 69% o boblogaeth y DU â choetir yn 2021 • Yng Ngweriniaeth Iwerddon, amcangyfrifir bod arwynebedd y goedwig yn 770,020 hectar neu 11% o holl arwynebedd tir Iwerddon - mae dros 50% o hyn mewn perchnogaeth gyhoeddus, trwy Coillte yn bennaf.
Mae amrywiaeth eang o gyfleoedd gyrfa amrywiol ar gael i chi yn y sector Goedwigaeth a Choedyddiaeth.
Goedwigaeth a Choedyddiaeth
Mae Gweithwyr Coedwigaeth yn cyflawni amrywiaeth o dasgau ymarferol i blannu, cynnal a chynaeafu pren o ardaloedd coediog. Maent yn paratoi ardaloedd newydd ar gyfer plannu coed drwy dynnu llwyni, draenio'r ddaear, a chodi ffensys o amgylch y safle. Ar ôl hyn, maent yn plannu ac yn gofalu am goed ifanc, trwy chwistrellu plaladdwyr, clirio chwyn a thocio i annog tyfiant iach. Yna caiff coed eu cwympo pan fyddant yn barod.
Er mwyn gweithio'n broffesiynol yn y diwydiant Coedwigaeth a Choedyddiaeth, mae angen i chi gael hyfforddiant a chymwysterau er mwyn cwrdd â'r wybodaeth, y sgiliau a'r cymhwysedd sydd eu hangen i weithredu yn y diwydiant. Mae’r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE) wedi nodi gofynion ar lefel yr hyfforddiant ac asesu ar gyfer y DU, tra bod gan yr Awdurdod Iechyd a Diogelwch (HSA) gyfrifoldeb cyffredinol am weinyddu a gorfodi iechyd a diogelwch yn y gwaith yn Iwerddon.
Mae'r dyletswyddau hefyd yn cynnwys helpu i ymladd tanau coedwig, gwaith cadwraeth a gwella mynediad cyhoeddus - mae Gweithwyr Coedwigaeth yn chwarae rhan bwysig wrth amddiffyn cynefinoedd ecolegol a gwella tirwedd y dyfodol.
Goedwigaeth a Choedyddiaeth
Mae Meddygon Coed yn gwneud gwaith coed gan gynnwys plannu, cwympo, cynnal a chadw, ac asesiadau peryglon, a hwnnw weithiau ag offer trwm. Mae Gweithwyr Daear yn sicrhau bod safle'n ddiogel drwy gadw pobl a cherbydau i ffwrdd a chynorthwyo Meddygon Coed trwy basio offer, ail-lenwi llifiau cadwyn, a chlirio canghennau a malurion marw.
Gwneir gwaith meddyg coed yn aml i wella iechyd coeden, i wella ei golwg, neu am resymau diogelwch. Bydd Meddyg Coed yn adnabod coed fel organebau byw ac yn deall pryd, sut, a pham mae angen gofal arbenigol.
Er mwyn gweithio'n broffesiynol yn y diwydiant Coedwigaeth a Choedyddiaeth, mae angen i chi gael hyfforddiant a chymwysterau er mwyn cwrdd â'r wybodaeth, y sgiliau a'r cymhwysedd sydd eu hangen i weithredu yn y diwydiant. Mae’r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE) wedi nodi gofynion ar lefel yr hyfforddiant ac asesu ar gyfer y DU, tra bod gan yr Awdurdod Iechyd a Diogelwch (HSA) gyfrifoldeb cyffredinol am weinyddu a gorfodi iechyd a diogelwch yn y gwaith yn Iwerddon.
Goedwigaeth a Choedyddiaeth
Mae amaethgoedwigwyr yn cynllunio ac yn plannu tir i gael cymysgedd o amaethyddiaeth a choedwig ar gyfer gwella cynnyrch cnydau a hyrwyddo amgylchedd iachach. Y syniad sy’n sail i amaethgoedwigaeth yw defnyddio coed a llwyni i ategu'r planhigion sy'n cael eu tyfu mewn ymarfer amaethyddol. Er enghraifft, mae rhai cnydau'n tyfu'n well pan fyddant yn y cysgod, fel llysiau gwyrdd deiliog a rhai perlysiau.
Bydd Amaethgoedwigwr yn plannu cnydau sy'n gweithio'n dda gyda’i gilydd mewn amgylchedd naturiol, ac a fydd o fudd i’r ecoleg mewn ardal, fel coed sy'n darparu cynefinoedd ar gyfer rhywogaethau anifeiliaid. Gellir plannu cnydau a choed neu lwyni hefyd i atgyweirio mannau lle gallai'r pridd fod wedi cael ei ddisbyddu o faetholion oherwydd gor-ffermio. Wrth i effeithiau newid hinsawdd gynyddu ac wrth i briddoedd gael eu newid neu ddifrodi, disgwylir i hyn fod yn faes pwysig lle bydd Amaethgoedwigwyr yn gweithio yn y dyfodol.
Mae Laurence ac Owen yn gweithio yng Ngogledd a Chanolbarth Cymru. Yn eu rôl maent yn gweithio ar amrywiaeth o brosiectau gwahanol gan gynnwys teneuo tyfiant ar ochr y ffordd, plannu ar safleoedd newydd a sicrhau bod coed yn iach.
Dechreuodd Meg ei gyrfa mewn ecoleg cyn symud i goedwigaeth, lle mae'n rheoli coetir preifat ar hyn o bryd. Mae Rosa yn Arolygydd Iechyd a Hadau Planhigion yn Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA). Mae'n sicrhau bod hadau a phlanhigion yn cael eu gwirio'n rheolaidd am unrhyw berygl o blâu ac os nodir hynny cânt eu trin yn effeithlon.
Mae Owen yn Uwch Swyddog Gweithrediadau ar gyfer Cyfoeth Naturiol Cymru. Ar ôl dechrau yn y diwydiant ar hap, gweithiodd o fod yn brentis i'w rôl uwch bresennol yn Rheoli Coedwigoedd. Mae Sarah yn gynghorydd coetiroedd yn y tîm Creu Coetiroedd. Mae ei rôl yn amrywio o waith swyddfa i waith oddi ar y safle, ac mae'n gyfrifol am asesu coetiroedd posibl cyn creu a chefnogi cynllunio'r mannau hyn.
Rheolwr Coedwig yn Tilhill yw Emyr Parker sy'n gweithio ar ochr fasnachol Coedwigaeth. Gan ddechrau gyda gradd mewn coedwigaeth o Brifysgol Bangor. Aeth Casey Hughes i'r diwydiant coedwigaeth yn ddiweddarach yn ei ugeiniau. Mae wedi gweithio fel prynwr pren a rheolwr cynaeafu i felin lifio fawr.
